Σεισμοί - Ηφαίστεια
ΑΙΤΙΑ: Οι σεισμοί και οι εκρήξεις ηφαιστείων προκαλούνται :
A)Από τη διαφορική αξονική περιστροφή του στερεού φλοιού-λιθόσφαιρας από την ρευστή πυρόσφαιρα της Γης. Η λιθόσφαιρα χάνει μια πλήρη περιστροφή κάθε 100 περίπου περιστροφές της πυρόσφαιρας και περισσότερες από τον πυρήνα.(Η διαφορική αξονική περιστροφή των στρωμάτων της Γης δημιουργεί το ισχυρό ηλεκτρομαγνητικό πεδίο της και από την άνιση κατανομή της στερεάς μάζας στα δύο ημισφαίρια (φλοιός και ήπειροι) μεγαλύτερη στο βόρειο, προκαλείται κλονισμός αυξανόμενου εύρους και μακροπρόθεσμα εναλλαγή πολικότητας.
B)Από υγρά (κυρίως νερό, διοξείδιο του άνθρακα, διοξείδιο του θείου, υδρόθειο, κ.α) στον μεταξύ στερεού φλοιού και πυρόσφαιρας χώρο(Ασυνέχεια MOHO) αυτά αναδύονται από το εσωτερικό της Γής, από αναρρόφηση θαλασσινού νερού στα όρια λιθοσφαιρικών πλακών εντός ωκεανών κατά την διάρκεια εκδήλωσης ισχυρών σεισμών (ΣΧ.4α), κατά την διάρκεια ρήξης του Ωκεάνειου ΦλοιούΠ .χ.στις Γαλάζιες τρύπες στο Τρίγωνο των Βερμούδων (ΣΧ.5),από διείσδυση νερού παγετώνων μέσω ρωγμών π.χ.στην Ισλανδία, σε αυτή την περιοχή είναι εύκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια η πυκνότητα και το μέγεθος της σεισμικής δραστηριότητας που ακολουθεί διότι είναι ανάλογη της ποσότητας του νερού που διεισδύει .
A)Από τη διαφορική αξονική περιστροφή του στερεού φλοιού-λιθόσφαιρας από την ρευστή πυρόσφαιρα της Γης. Η λιθόσφαιρα χάνει μια πλήρη περιστροφή κάθε 100 περίπου περιστροφές της πυρόσφαιρας και περισσότερες από τον πυρήνα.(Η διαφορική αξονική περιστροφή των στρωμάτων της Γης δημιουργεί το ισχυρό ηλεκτρομαγνητικό πεδίο της και από την άνιση κατανομή της στερεάς μάζας στα δύο ημισφαίρια (φλοιός και ήπειροι) μεγαλύτερη στο βόρειο, προκαλείται κλονισμός αυξανόμενου εύρους και μακροπρόθεσμα εναλλαγή πολικότητας.
B)Από υγρά (κυρίως νερό, διοξείδιο του άνθρακα, διοξείδιο του θείου, υδρόθειο, κ.α) στον μεταξύ στερεού φλοιού και πυρόσφαιρας χώρο(Ασυνέχεια MOHO) αυτά αναδύονται από το εσωτερικό της Γής, από αναρρόφηση θαλασσινού νερού στα όρια λιθοσφαιρικών πλακών εντός ωκεανών κατά την διάρκεια εκδήλωσης ισχυρών σεισμών (ΣΧ.4α), κατά την διάρκεια ρήξης του Ωκεάνειου ΦλοιούΠ .χ.στις Γαλάζιες τρύπες στο Τρίγωνο των Βερμούδων (ΣΧ.5),από διείσδυση νερού παγετώνων μέσω ρωγμών π.χ.στην Ισλανδία, σε αυτή την περιοχή είναι εύκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια η πυκνότητα και το μέγεθος της σεισμικής δραστηριότητας που ακολουθεί διότι είναι ανάλογη της ποσότητας του νερού που διεισδύει .
Γ)Την ύπαρξη προεξοχών, ρίζες οροσειρών (Σχήμα 3α) και βύθιση μετώπου λιθοσφαιρικών πλακών. (Σχήμα 4α)
Στα δυτικά των προεξοχών, η πίεση λόγω της διαφορικής κίνησης του φλοιού από την πυρόσφαιρα είναι μεγάλη ενώ ανατολικά των προεξοχών, επικρατεί υποπίεση (Σχήματα 3α-4α).
Όταν στο μεταξύ φλοιού και πυρόσφαιρας χώρο υπάρξει συγκέντρωση μεγάλης ποσότητας από τα προαναφερθέντα υγρά, (κυρίως Β.Α.ή Ν.Α. προεξοχών μεγάλου βάθους π.χ. ρίζα Ιμαλαίων) αυτά κινούνται παρασυρόμενα από τη πυρόσφαιρα από δυσμάς προς ανατολάς, κάτω από επίπεδες επιφάνειες του στερεού φλοιού δεν προκαλούν ισχυρούς σεισμούς, παρά μόνο κάποιους ιδιαίτερους ήχους που ανάλογα με την δομή του στ.φλοιού γίνονται αντιληπτοί στην επιφάνεια, όταν όμως συναντήσουν προεξοχές συγκεντρώνονται στα δυτικά τους εκτοπίζοντας την πυρόσφαιρα. Εκεί ο διαχωρισμός των υγρών, λόγω μικρότερης πυκνότητας από τη πυρόσφαιρα, είναι σαφής. Λόγω της στασιμότητάς τους μικρές ποσότητες από αυτά διεισδύουν στο στερεό φλοιό και κατά την άνοδό τους προς την επιφάνεια εξαερώνονται. Η διείσδυση των συστατικών αυτών προκαλεί διάφορα φαινόμενα, τα οποία γίνονται αντιληπτά στην επιφάνεια πάνω από το χώρο αυτό, άλλα με ειδικά όργανα και άλλα χωρίς.
Μερικά αξιόπιστα πρόδρομα φαινόμενα για την πρόγνωση του επικέντρου των σεισμών είναι:
1) αύξηση της θερμοκρασίας του φλοιού και της ατμόσφαιρας στον ευρύτερο χώρο,
2) μεταβολές στη στάθμη και στη θερμοκρασία των υπογείων υδάτων,
3) θειούχες οσμές καιΑΝ πάνω από το αναμενόμενο υπόκεντρο υπάρχουν θάλασσες ή λίμνες από την διάλυση αυτών των συστατικών στο νερό παρατηρούνται αλλαγές στην συμπεριφορά ή ακόμα και θάνατοι των υδρόβιων οργανισμών.
4) ηλεκτρομαγνητικές μεταβολές, πιεζορεύματα,σφαιρικοί κεραυνοι,λάμψεις πλάσματος κ.α.
5) επίδραση στον καιρό (άνοδο της θερμοκρασίας - εμφανέστερο κατά την χειμερινή περίοδο).
Αυτά τα φαινόμενα εκδηλώνονται 2 - 3 μέρες πριν το σεισμό.
Με την συγκέντρωση των υγρών στα δυτικά μιας προεξοχής, εκτοπίζεται η πυρόσφαιρα, και αυτά καταλαμβάνουν το χώρο αυτό έως ότου πληρωθεί η χωρητικότητα αυτής και φτάσουν στο κατώτατο σημείο της, τότε αρχίζει η διαφυγή τους προς ανατολάς.
Επειδή ανατολικά της προεξοχής υπάρχει υποπίεση, η κίνηση των υγρών αυτών έχει εκρηκτική μορφή, εξαερώνονται, ιονίζονται και περνάει όλη η μάζα τους ανατολικά της προεξοχής.(το ίδιο ακριβώς συμβαίνει στη βαλβίδα της βρύσης όταν στο δίκτυο ύδρευσης υπάρχουν αέρια Φαινόμενο BERNOULLI)
Κατά τη στιγμή της διαφυγής τους προκαλούνται διάφορα φαινόμενα:
• Βουή.
• Τα αέρια υπερθερμαίνονται λόγω εσωτερικών τριβών και ιονίζονται.
• Υποπίεση στο χώρο δυτικά της προεξοχής.
• Μικρή στιγμιαία προσωρινή καθίζηση του στερεού φλοιού.
Τον χώρο που πριν βρίσκονταν τα υγρά καταλαμβάνει ορμητικά ρευστή μάζα πυρόσφαιρας, η οποία τείνει να ακολουθήσει την ροή των υγρών-αερίων, λόγω όμως του μεγαλύτερου ιξώδους της από αυτά, προσκρούει πάνω στη προεξοχή,συμπιέζει,ανυψώνει τοπικά, ρηγματώνει και μετακινεί κυρίως ανατολικά, λιγότερο βόρεια-νότια την λιθόσφαιρα,και καταστροφές στην επιφάνεια.
(Σχήματα 3β-4β).
Στα δυτικά των προεξοχών, η πίεση λόγω της διαφορικής κίνησης του φλοιού από την πυρόσφαιρα είναι μεγάλη ενώ ανατολικά των προεξοχών, επικρατεί υποπίεση (Σχήματα 3α-4α).
Όταν στο μεταξύ φλοιού και πυρόσφαιρας χώρο υπάρξει συγκέντρωση μεγάλης ποσότητας από τα προαναφερθέντα υγρά, (κυρίως Β.Α.ή Ν.Α. προεξοχών μεγάλου βάθους π.χ. ρίζα Ιμαλαίων) αυτά κινούνται παρασυρόμενα από τη πυρόσφαιρα από δυσμάς προς ανατολάς, κάτω από επίπεδες επιφάνειες του στερεού φλοιού δεν προκαλούν ισχυρούς σεισμούς, παρά μόνο κάποιους ιδιαίτερους ήχους που ανάλογα με την δομή του στ.φλοιού γίνονται αντιληπτοί στην επιφάνεια, όταν όμως συναντήσουν προεξοχές συγκεντρώνονται στα δυτικά τους εκτοπίζοντας την πυρόσφαιρα. Εκεί ο διαχωρισμός των υγρών, λόγω μικρότερης πυκνότητας από τη πυρόσφαιρα, είναι σαφής. Λόγω της στασιμότητάς τους μικρές ποσότητες από αυτά διεισδύουν στο στερεό φλοιό και κατά την άνοδό τους προς την επιφάνεια εξαερώνονται. Η διείσδυση των συστατικών αυτών προκαλεί διάφορα φαινόμενα, τα οποία γίνονται αντιληπτά στην επιφάνεια πάνω από το χώρο αυτό, άλλα με ειδικά όργανα και άλλα χωρίς.
Μερικά αξιόπιστα πρόδρομα φαινόμενα για την πρόγνωση του επικέντρου των σεισμών είναι:
1) αύξηση της θερμοκρασίας του φλοιού και της ατμόσφαιρας στον ευρύτερο χώρο,
2) μεταβολές στη στάθμη και στη θερμοκρασία των υπογείων υδάτων,
3) θειούχες οσμές καιΑΝ πάνω από το αναμενόμενο υπόκεντρο υπάρχουν θάλασσες ή λίμνες από την διάλυση αυτών των συστατικών στο νερό παρατηρούνται αλλαγές στην συμπεριφορά ή ακόμα και θάνατοι των υδρόβιων οργανισμών.
4) ηλεκτρομαγνητικές μεταβολές, πιεζορεύματα,σφαιρικοί κεραυνοι,λάμψεις πλάσματος κ.α.
5) επίδραση στον καιρό (άνοδο της θερμοκρασίας - εμφανέστερο κατά την χειμερινή περίοδο).
Αυτά τα φαινόμενα εκδηλώνονται 2 - 3 μέρες πριν το σεισμό.
Με την συγκέντρωση των υγρών στα δυτικά μιας προεξοχής, εκτοπίζεται η πυρόσφαιρα, και αυτά καταλαμβάνουν το χώρο αυτό έως ότου πληρωθεί η χωρητικότητα αυτής και φτάσουν στο κατώτατο σημείο της, τότε αρχίζει η διαφυγή τους προς ανατολάς.
Επειδή ανατολικά της προεξοχής υπάρχει υποπίεση, η κίνηση των υγρών αυτών έχει εκρηκτική μορφή, εξαερώνονται, ιονίζονται και περνάει όλη η μάζα τους ανατολικά της προεξοχής.(το ίδιο ακριβώς συμβαίνει στη βαλβίδα της βρύσης όταν στο δίκτυο ύδρευσης υπάρχουν αέρια Φαινόμενο BERNOULLI)
Κατά τη στιγμή της διαφυγής τους προκαλούνται διάφορα φαινόμενα:
• Βουή.
• Τα αέρια υπερθερμαίνονται λόγω εσωτερικών τριβών και ιονίζονται.
• Υποπίεση στο χώρο δυτικά της προεξοχής.
• Μικρή στιγμιαία προσωρινή καθίζηση του στερεού φλοιού.
Τον χώρο που πριν βρίσκονταν τα υγρά καταλαμβάνει ορμητικά ρευστή μάζα πυρόσφαιρας, η οποία τείνει να ακολουθήσει την ροή των υγρών-αερίων, λόγω όμως του μεγαλύτερου ιξώδους της από αυτά, προσκρούει πάνω στη προεξοχή,συμπιέζει,ανυψώνει τοπικά, ρηγματώνει και μετακινεί κυρίως ανατολικά, λιγότερο βόρεια-νότια την λιθόσφαιρα,και καταστροφές στην επιφάνεια.
(Σχήματα 3β-4β).
Το μέγεθος των σεισμών εξαρτάται:
- από τη ποσότητα των συστατικών,
- τη χωρητικότητα και
- την γωνία της προεξοχής.
Όταν ισχυρόςΣΕΙΣΜΟΣ γίνει κάτω από ωκεάνιο φλοιό, με γωνία κρούσης της πυρόσφαιρας κάθετη ή σχεδόν κάθετη προς αυτόν,ακολουθεί ταλάντωση-κυματισμός μεγάλης κλίματος και ταχύτητας σε μάζα νερού ανάλογη της ισχύως του σεισμού (TSUNAMI) ενώ αν η γωνία κρούσης πάνω σε μέτωπο (Σχήματα 4α και 4β) είναι παράλληλη προς τον φλοιό, ίδιου ή και μεγαλύτερου μεγέθους σεισμός, δεν προκαλεί ισχυρό TSUNAMI. Επίσης οι υποθαλάσσιοι σεισμοί και τα φαινόμενα που τους συνοδεύουν (ισχυρά ηλεκτρικά πεδία - εμπλουτισμός του νερού με διάφορα τοξικά αέρια - ισχυρή δόνηση) προκαλούν προβλήματα στους υδρόβιους οργανισμούς που βρίσκονται στη περιοχή αυτή. Σε μερικά σημεία ο ωκεάνιος φλοιός λόγω των συχνών ρήξεων, είναι ιδιαίτερα λεπτός (γνωστές ως γαλάζιες τρύπες), π.χ. στην περιοχή του «τριγώνου των Βερμούδων» και αλλού.(Σχήμα 5).
- από τη ποσότητα των συστατικών,
- τη χωρητικότητα και
- την γωνία της προεξοχής.
Όταν ισχυρόςΣΕΙΣΜΟΣ γίνει κάτω από ωκεάνιο φλοιό, με γωνία κρούσης της πυρόσφαιρας κάθετη ή σχεδόν κάθετη προς αυτόν,ακολουθεί ταλάντωση-κυματισμός μεγάλης κλίματος και ταχύτητας σε μάζα νερού ανάλογη της ισχύως του σεισμού (TSUNAMI) ενώ αν η γωνία κρούσης πάνω σε μέτωπο (Σχήματα 4α και 4β) είναι παράλληλη προς τον φλοιό, ίδιου ή και μεγαλύτερου μεγέθους σεισμός, δεν προκαλεί ισχυρό TSUNAMI. Επίσης οι υποθαλάσσιοι σεισμοί και τα φαινόμενα που τους συνοδεύουν (ισχυρά ηλεκτρικά πεδία - εμπλουτισμός του νερού με διάφορα τοξικά αέρια - ισχυρή δόνηση) προκαλούν προβλήματα στους υδρόβιους οργανισμούς που βρίσκονται στη περιοχή αυτή. Σε μερικά σημεία ο ωκεάνιος φλοιός λόγω των συχνών ρήξεων, είναι ιδιαίτερα λεπτός (γνωστές ως γαλάζιες τρύπες), π.χ. στην περιοχή του «τριγώνου των Βερμούδων» και αλλού.(Σχήμα 5).
Όταν κάτω από μία τέτοια τρύπα-κοιλότητα βρεθεί αρκετή ποσότητα υγρών ακολουθούν τα φαινόμενα που περιγράφονται παραπάνω για τους σεισμούς. Εδώ όμως δεν γίνεται σεισμός γιατί ταυτόχρονα με τη διαφυγή των συστατικών Ανατολικά και τη δημιουργία υποπίεσης στο χώρο αυτό, σπάει εκεί ο φλοιός λόγω του ότι είναι λεπτός και από την πίεση που ασκεί πάνω του το υπερκείμενο νερό του ωκεανού. Το χώρο που θα καταλάμβανε η πυρόσφαιρα και θα προκαλούσε σεισμό, καταλαμβάνει τώρα το νερό. Πάνω από το σημείο αυτό κατά την μικρή διάρκεια που συμβαίνει αυτό το φαινόμενο, συμβαίνει στιγμιαία πτώση της στάθμης του νερού, στην ατμόσφαιρα υποπίεση και καθοδικά ρεύματα αέρα (αν το φαινόμενο εκδηλωθεί νύχτα τα νερά φαίνονται για λίγο φωτεινά λόγω θερμικής ακτινοβολία και αν συμβεί ημέρα λευκά λόγω ατμών). Τα πλοία και τα αεροπλάνα που πετούν χαμηλά,βυθίζονται λόγω της αναρρόφησης νερού και καθοδικού ρεύματος αέρα. Η χρονική διάρκεια των φαινομένων αυτών είναι μικρή, διότι με την συνεχή ροή νερού η ρωγμή του φλοιού επανασυνδέεται γρήγορα και αποκαθίσταται ηρεμία.
Η περιοχή του τριγώνου των Βερμούδων είναι επικίνδυνη για την ναυσιπλοΐα και της χαμηλού ύψους πτήσεων αεροπλοΐα, αν 14 με 17 ημέρες πριν έχει εκδηλωθεί ισχυρός σεισμός στο Μεξικό.
Η περιοχή του τριγώνου των Βερμούδων είναι επικίνδυνη για την ναυσιπλοΐα και της χαμηλού ύψους πτήσεων αεροπλοΐα, αν 14 με 17 ημέρες πριν έχει εκδηλωθεί ισχυρός σεισμός στο Μεξικό.